Kardeşler Giyim  
 
  Fıtr Sadakası 19.03.2024 10:51 (UTC)
   
 

Fıtr Sadakası

 
09.09.2008
 
Sözlükte yaratmak, icat etmek, kesmek, yarmak, ikiye ayırmak manalarına gelen fatr kökünden türeyen fıtr kelimesi, orucu açmayı, yani iftar etmeyi ifade eder. Bundan dolayı ramazan bayramına iydü’l-fıtr denir. Bunun gibi, ramazan ayına ulaşmış olmanın, onu idrak etmenin, onun mükafat ve bereketinden istifade etmiş olmanın belirtisi olarak verilen sadakaya da sadakatü’l-fıtr (fıtr sadakası) denir. Bu tamlama Türkçemize kısaltılmış olarak Fitre şeklinde geçmiştir.
 
Fitre hicretin 2. yılında , Ramazan orucunun farz olduğu sene, zekattan önce emredilmiştir. Ancak hükmünün farz, vacip, mendup yada mübah olduğu konusu fıkıh alimleri arasında tartışmalıdır. Şafii, Maliki ve Hanbeli alimlerine göre fıtr sadakasını vermek farzdır.
 
Bu alimlerin fıtr sadakasının farz olduğu görüşüne ulaşırken dayandıkları deliller şunlardır:
 
- İbn Ömer’den rivayet olunduğuna göre: Resulullah, Ramazanda fitreyi Müslüman olan hür, köle, erkeke ya da kadınlara farz kılmıştır.
 
- İbn Abbas’tan rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: “Resulullah fitreyi oruçluları lüzumsuz ve çirkin sözlerden temizlemek ve yoksullara yiyecek sağlamak için farz kılmıştır”.
 
- Abdullah b. Salede der ki: “Resulullah, Ramazan bayramından bir yahut iki gün önce bir konuşma yaparak şöyle buyurdu: Buğdaydan, arpadan yahut hurmadan bir sa’ını (Hanefilere göre 3800 gr) hür yahut köleler için, küçük ve büyükler için ödeyin”.
 
Hanefîlere göre ise fıtr sadakası vaciptir. Çünkü onlara göre fıtr sadakasıyla ilgili hadislerin bir kısmı hem sübut hem de delalet yönünden farziyet ifade etmemektedir.
 
Fitrenin Hikmetleri
Fitrenin hikmetleri olarak orucun noksanını tamamlamak, fakirleri bayram gününde dilenmekten kurtarmak ve fakirleri bayram gününde sevindirmek, böylece toplumsal dayanışmayı güçlendirmektir.
 
Fitrenin Hesaplanması
Fitre verilmesinde ölçüler konulurken, Hz. Peygamber döneminde en çok tüketilen gıda maddelerinden bir sa’ miktarı esas alınmıştır. Fitre dönemin en çok tüketilen gıda maddelerinin kendilerinin verilmesi şeklinde yerine getirilebileceği gibi, bunları ücretlerinin verilmesi şeklinde de yerine getirilebilir.
 
Günümüz alimleri fitrenin tespiti konusunda iki öneride bulunmaktadır: 1) Hadislerde geçen Hz. Peygamber döneminde en fazla tüketilen gıda maddelerinden birer sa’ın ortalamasının alınması. 2) Bir fakirin ekmek ve normal bir katıkla günlük yiyeceğini sağlayacak meblağın belirlenmesi.
 
Fitrenin belirlenen orandan az olarak verilmesi caiz değildir. Fakat fazla olması, sadaka olarak değerlendirilir.
 
Günümüz için en uygun fitre tespitinin bir insanın günlük yiyecek masrafının belirlenmesi olduğunu söyleyebiliriz. Bir kimse sabah ve akşam yemeklerini tam gıdalanmayı sağlayacak şekilde ne kadar ücrete mal ediyorsa, bir kişilik fitre miktarı o kadardır. Bu kişinin yaşadığı coğrafyaya ve hayat şartlarına göre değişebilir. Örneğin Malatya’da bir kişinin günlük sabah ve akşam yemekleri masrafı 6 YTL iken, bu Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyük şehirlerde artabilir.
 
Fitreyi Kimler Verir
Cumhura göre fitre, hür, küçük, büyük, erkek, kadın her Müslüman üzere farzdır. Kölenin fitresini de efendisi vermek zorundadır. Cumhura göre, bayram gecesi ve günü kendisinin ve nafakasını vermekle sorumlu olduğu kişilerin yiyecek maddelerine sahip olan herkese fitre farzdır. Bir kimseye kendisi için fitre vermek farz olursa, fakir ana-babası, hanımı, kölesi, Müslüman olan akrabaları ve nafakasını sağlamakla yükümlü olduğu kimselerin de fitresini vermesi gerekir. Ancak fitre ödeyecek kadar malı ve imkanı bulunması gerekir. Baba ergenlik çağına ulaşmamış küçük çocuklarının fitresini vermek zorundadır.
 
Hanefilere göre hür, Müslüman, küçük, büyük, erkek ve kadın, akıllı veya deli kimseler nisap miktarı mala sahipseler fitre vermekle yükümlü olurlar. Ancak nisap miktarı malın temel ihtiyaçlardan fazla olması gerekir. Temel ihtiyaçlar ise elbise, ev, araba, ailenin yiyecek ve giyecek ihtiyaçları ve borçlarıdır.
 
Hanefilere göre fitre vermesi vacip olan kişi, fitreyi küçük çocukları, bakmakla yükümlü olduğu bunak, fakir ve deliler ve hizmetini gören köleleri için de öder. Kölenin kafir ya da Müslüman olması arasında fark yoktur. Bir kimse ana yada babası adına fitre vermekle yükümlü olmadığı gibi akrabaları için de fitre vermekle yükümlü değildir.
 
Fitreyi Ne Zaman Vermek Gerekir
Hanefilere göre fitre, bayramın birinci günü sabah namazı vaktinin girmesiyle vacip olur. Bu vakitten önce ölen kimsenin fitre borcu düşer. Bu vakitten sonra doğan üzerine de fitre vermek gerekmez. Ancak bu vakit girdikten sonra ölen kimsenin üzerine fitre vacip olduğu için fitresinin mirasçıları tarafından verilmesi gerekir. Bunun gibi bu vakit girmeden doğan çocuk için de fitre vermek gerekir.
 
Fitrenin bayramdan önce veya bayram günü verilmesi de mümkündür. Bayramdan önce verilen fitrenin daha efdal olduğuna dair görüşler varsa da, bayram günü verilmesinin yasak ya a sakıncalı olduğu yolunda herhangi bir görüş yoktur.
 
Cumhura göre fitre, bayram gecesi güneş batımıyla farz olur. Dolayısıyla bu vakit girmeden ölen ya da bu vakit girdikten sonra doğan için fitre gerekmez. Ancak bu vakit girdikten sonra, fitresini vermeden ölen kimse için fitre vermek gerekir. Aynı şekilde bu vakit girmeden doğan kimse için de fitre vermek gereklidir.
 
Fitre Kimlere Verilir
Fitre, kendilerine zekat verilmesi caiz olanlara verilir. Dolayısıyla zekat verilmesi caiz olmayanlara fitre vermek de caiz değildir. Ayrıca fitre vermekle mükellef olan kişilere de fitre vermek caiz değildir. Bundan başka fitre vermekle mükellef olanların ana-babalarına, dede, ninelerine, çocuk ve torunlarına ve karısına fitre vermesi caiz değildir. Zira mükellef olan kişi zaten bunlara bakmakla yükümlüdür. Fitrenin gayrı Müslimlere verilemeyeceği hususunda da alimler ittifak etmişlerdir. Ancak zımmi denilen, kendileriyle anlaşmalı olan gayrı Müslimlere (bugünkü deyimle azınlıklar) fitre verilmesi hususunda alimler ihtilaf etmişlerdir. Cumhura göre bunlara da fitre verilemez. Hanefilere göre verilebilir.
 
Fitre de zekatta olduğu gibi öncelikle yakında bulunan fakirlere ve fitre ve zekat verilebilecek akrabalara verilmelidir. fitre verirken, fitre verilecek kişinin dini tutumu göz önünde bulundurulmalıdır. Öte yandan fakirlik de fitre veriminde dikkate alınması gereken bir ölçüdür. Çok fakir olanlar varken, daha az fakir olanlara fitre vermemek, ya da fitreyi birkaç fakir arasında bölüştürmek mümkündür.
 
 
 Yrd. Doç. Dr.

Ali DUMAN

 
  İÇİNDEKİLER
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  YAZARLAR
 
YAZARLAR
Ali DUMAN
Yrd.Doç.Dr
Loadtr.Com

Ali ESGİN
Yrd.Doç.Dr

Derya EĞİLMEZ
Yazar

Cengiz DUMAN
Araştırmacı-Yazar
Loadtr.Com

Mehmet BAŞAR
Gazeteci-Yazar
Loadtr.Com

SÜRELİ YAYINLAR

EKLENENLER

İsrailoğulları kavramının oluşumu üzerine

 

İMAM EBU YUSUF, HAYATI, FIKIHÇILIĞI VE ESERLERİ

 

 

KUR'AN'DA ZİKREDİLEN MEYVELER

 

İSLAM TARİHİNDE SEÇİM USULÜ

 

evli çiftlerde cinsellik

 

NÜKLEER SANTRALLER VE ÇEVRE GÜVENLİĞİ

 

“AYNA” PROGRAMI İLE DÜNYA’YI DOLAŞMAK

 

Elmalılı'nın meali veya sahipsizliğin meali

 

KUR'AN'I KERİM'E GÖRE İNSAN DAVRANIŞLARI

 

  İSLAM İLMİHALİ
İSLAM İLMİHALİ KONULARI
Loadtr.Com
İSLAM İLMİHALİ
İLMİHAL NEDİR ?
GUSÜL VE GUSLÜ GEREKTİREN HALLER
GUSLÜN FARZLARI
GUSLÜN SÜNNETLERİ
GUSÜL ETMESİ FARZ OLANLARA HARAM VEYA MEKRUH OLAN ŞEYLER
Teyemmüm nedir ?
TEYEMMÜMÜ MUBAH KILAN VE KILMAYAN BAZI HALLER
İMAMLIK VE CEMAAT
Kasten kılınmamış namazların kazası olmaz
BAYRAM NAMAZI NASIL KILINIR
CENAZE NAMAZI NASIL KILINIR
MEKRÛH VAKİTLER
NAFİLE NAMAZLAR
Kadın'a Namaz kılmak İçin Getirilen Kolaylıklar
SEHİV (Yanılma) SECDELERİ İLE İLGİLİ MESELELER
TİLÂVET SECDESİ İLE İLGİLİ MESELELER
KİMLERE ZEKÂT VERİLİR, KİMLERE VERİLMEZ?
KİMLERE ZEKÂT VERİLİR, KİMLERE VERİLMEZ?
ZEKÂTA BAĞLI OLMAYAN MALLAR
ALTIN İLE GÜMÜŞÜN ZEKÂTI
HACCIN FARZ OLMASININ ŞARTLARI
HACCIN RÜKÜNLERİ
HAC VE UMRE İLE İLGİLİ YASAKLAR
Prof.Dr. Köse: Sigara hamilelere haram
Faiz gelirleriyle işlenen hayırın sevabı var mıdır?
İSLÂM'DA MUAŞERET (GÜZEL GEÇİNME) ÂDÂBI
OJE KULLANMANIN HÜKMÜ
DİNİMİZDE KURBAN İBADETİ
Çocuğa İsim Vermek
İMAMLIK VE CEMAAT
İSLAM DİNİNDE ARINMA İBADETİ OLARAK GUSÜL VE ABDEST
Fıtr Sadakası nedir, kimlere, nasıl ve ne zaman verilir?
Namaz'da cebi tek hamlede kapatın
Kurbanlık Hayvan Alımlarında Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?
KURBAN KESİMİ NASIL YAPILMALIDIR?
KURBAN YÜZME VE PARÇALAMA İŞLEMLERİNDE NELER YAPILMALIDIR?
SAFA VE MERVE ARASINDA SA’Y ETMEK
RESİMLİ TEYEMMÜM TARİFİ
Çocuğa İsim Vermek
İSLAMİYET'E GÖRE ÂŞURA GÜNÜ VE AŞÛRA ORUCU
Âşûrâ günü ile ilgili bidatler
ÂŞÛRÂ GÜNÜ VE ÂŞÛRÂ ORUCUNUN MAHİYETİ
TEVRAT’A GÖRE AŞURA GÜNÜNÜN ÖNEMİ VE ÂŞURA ORUCU
  FIKIH İMAMLARI
FIKIH İMAMLARI
Ebu Hanife (İmam Azam)hayatı, eserleri ve fıkıhçılığı
İmam Şafi hayatı ve fıkıhçılığı
İmam Malik, Hayatı ve Fıkıhçılığı
İmam Ahmed b. Hanbel, Hayatı ve Fıkıhçılığı
İmam Cafer, Hayatı, Fıkıhçılığı
İmam Davud bin Ali Ez-Zahiri, Hayatı, Fıkıhçılığı
İmam Ebu Yusuf, Hayatı, Fıkıhçılığı
  KUR'AN KISSALARI
KUR’AN'I KERİM KISSALARI
RESULLER’İN TEBLİĞ MÜCADELESİNDE KAVİMLERİNİN DİRENİŞ PSİKOLOJİSİ
HZ.LUT VE HELAK OLAN KAVMİ
BURUÇ SURESİ IŞIĞINDA ASHAB-I UHDUD KISSASI
KUR’AN VE TEVRAT’A GÖRE; HZ. LUT KISSASI
HZ.SÜLEYMAN VE HÜKÜMDARLIĞI
HZ. YUNUS VE KAVMİNDEN KAÇIŞ
İSMAİL PEYGAMBER KISSASI IŞIĞINDA ÖĞÜT VE İBRETLER
HZ. HACER VE HİCRETLERİ
KURBAN HZ. İSMAİL Mİ HZ. İSHAK MI?
HZ. MUSA'NIN ALLAH İLE MÜKÂLEMESİ(KONUŞMASI)
ALİM KUL VE HZ. MUSA
HZ.HARUN VE YARDIMCI RESULLÜK
NANKÖR BİR TOPLUM ÖRNEĞİ:MEDYEN HALKI
HZ. YUSUF; ONBİR YILDIZ, AY VE GÜNEŞ
HZ.YAHYA VE ŞEHADETİ
AD KAVMİ VE HZ. HUD
YE'CÛC VE ME'CÛC
HZ. NUH VE TUFAN
SÂMİRÎ VE ALTIN BUZAĞISI NEZDİNDE ÖĞÜT VE İBRETLER KISSASI
KUR'AN'DA BAHÇE SAHİPLERİ KISSALARI
ZÜLKARNEYN KISSASI
PEYGAMBERLERDE HİCRET
SALİH PEYGAMBER VE SEMUD KAVMİ
İSMAİL PEYGAMBER KISSASI IŞIĞINDA ÖĞÜT VE İBRETLER
KISSALARDA MÜŞRİKLERİN VAHYE VE RESULE KARŞI ALDIKLARI TAVIRLAR
KUR’AN VE TEVRAT’A GÖRE HZ.İBRAHİM, HZ.İSMAİL VE HZ.HACER’İN MEKKE’YE HİCRETİ
HZ. İBRAHİM VE HZ. İSMAİL’İN KÂBE’Yİ İNŞÂ ETMESİ

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol